Bronşiektazi, akciğerlerdeki bronşların (hava yollarının) geri dönüşümsüz şekilde genişlemesi ve zarar görmesi sonucu oluşan bir akciğer hastalığıdır. Bu durum, sık tekrarlayan enfeksiyonlara ve balgam üretimine neden olarak yaşam kalitesini düşürebilir. Bronşiektazi hastalarının büyük çoğunluğu ilaç tedavisiyle kontrol altında tutulabilirken, bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Bronşiektazi Nedir?
Bronşiektazi, genellikle akciğerlerde bir enfeksiyon ya da iltihaplanma sürecine bağlı olarak bronşların yapısının bozulmasıyla ortaya çıkar. Normalde esnek bir yapıya sahip olan bronşlar, bu hastalık nedeniyle kalıcı şekilde genişler ve mukus birikimine yol açar. Mukus birikimi, bakteri ve diğer patojenlerin çoğalmasına uygun bir ortam oluşturarak tekrarlayan enfeksiyonlara neden olur.
Bronşiektazi Tanısı Nasıl Konur?
Bronşiektazi tanısı, genellikle hastanın şikayetleri ve tıbbi geçmişinin detaylı bir değerlendirilmesi ile başlar. İlk olarak, fiziksel muayene sırasında hastanın nefesi dikkatlice dinlenir ve belirtileri detaylı bir şekilde analiz edilir. Tanının kesinleştirilmesinde yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografi (BT) en etkili görüntüleme yöntemi olarak öne çıkar. Bu yöntemle bronşların genişlemesi ve yapısal değişiklikler net bir şekilde görüntülenebilir. Göğüs röntgeni, genellikle başlangıç değerlendirmelerinde tercih edilir ancak detaylı bilgi sağlamada yetersiz kalabilir. Solunum fonksiyon testleri, akciğerlerin kapasitesini ve fonksiyonel durumunu ölçmek için uygulanabilir. Laboratuvar testleri ise enfeksiyon varlığını belirlemek amacıyla kan ve balgam örneklerinin incelenmesini içerir. Bu yöntemlerin bir araya getirilmesi, tanının doğruluğunu artırarak etkili bir tedavi planı oluşturulmasını sağlar.
Bronşiektazi Cerrahi Tedavisi
İlaçlar ve diğer tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınamayan veya komplikasyonlara yol açan bronşiektazi vakalarında cerrahi tedavi gündeme gelebilir.
Tek taraflı ya da lokalize bronşiektazi, sık tekrarlayan ve kontrol edilemeyen enfeksiyonlar, aşırı balgam üretimi ve buna bağlı nefes alma güçlüğü gibi durumlarda cerrahi tedavi gerekli görülmektedir.
Cerrahi tedavi genellikle hastalığın lokalize olduğu vakalarda başarılı sonuçlar verir. Yaygın bronşiektazi durumlarında cerrahi yerine başka tedavi yöntemleri tercih edilebilir. Cerrahi dışında; antibiyotik tedavisi, fizyoterapi, grip aşısı gibi yöntemler tercih edilir.
Bronşiektazi tedavisinde kullanılan cerrahi yöntemler;
- Lobektomi: Bronşiektazinin sınırlı olduğu akciğer lobunun cerrahi olarak çıkarılması işlemidir.
- Segmentektomi: Akciğerin yalnızca hastalıklı segmentinin alınmasıdır.
- Pnömonektomi: Çok ileri durumlarda, bir akciğerin tamamen alınması gerekebilir. Ancak bu nadiren uygulanır.
Bronşiektazi cerrahisi sonrası iyileşme süreci hastanın genel sağlık durumuna ve yapılan işlemin kapsamına bağlıdır. Ameliyat sonrası hastanın hareket etmesi, kan dolaşımını destekler ve komplikasyon riskini azaltır. Akciğer fonksiyonlarını desteklemek için solunum terapisi önerilir. Ameliyat sonrası enfeksiyon ve diğer komplikasyonların önlenmesi için doktor kontrolleri aksatılmamalıdır.