Pnömotoraks, akciğerlerin çevresindeki plevra boşluğuna hava sızması sonucu meydana gelen bir durumdur. Bu sızma, akciğerin bir kısmının veya tamamının büzüşmesine (sönmesine) neden olabilir. Ani başlayan nefes darlığı, göğüs ağrısı ve bazen hayatı tehdit edebilen komplikasyonlarla seyreden pnömotoraks, acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur.

Pnömotoraks, meydana geliş şekline ve nedenlerine göre farklı türlere ayrılır:

• Primer Spontan Pnömotoraks: Genellikle altta yatan bir akciğer hastalığı olmaksızın, akciğerde oluşan küçük hava keseciklerinin (bül) patlamasıyla ortaya çıkar. Daha çok genç, uzun boylu ve zayıf bireylerde görülür.
• Sekonder Spontan Pnömotoraks: Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), akciğer enfeksiyonları veya kistik fibrozis gibi altta yatan akciğer hastalıkları sonucu gelişir.
• Travmatik Pnömotoraks: Göğüs bölgesine alınan darbe, delici veya kesici yaralanmalar sonucu oluşur. Cerrahi müdahale sırasında yanlışlıkla meydana gelen durumlar da bu gruba girer.
• Tansiyon Pnömotoraks: Havanın plevra boşluğunda hapsolması ve her nefes alındığında birikerek akciğerin tamamen çökmesine kalp ve büyük damarların yer değiştirerek dolaşımın bozulmasına hatta şok tablosuna neden olan çok acil hayati tehdit eden bir durumdur.

Ani başlayan nefes darlığı, göğüs ağrısı (genellikle keskin ve bir tarafa lokalize), kalp çarpıntısı, derin nefes alırken veya öksürürken ağrının artması, ileri durumlarda morarma, fiziksel muayenede zayıflamış nefes sesleri semptomlar arasındadır.

 

 

Pnömotoraks Tedavisi

Pnömotoraksın tedavisi durumun ciddiyetine, hastanın genel sağlık durumuna ve pnömotoraksın türüne bağlı olarak değişir. Bazı hafif vakalarda oksijen verilerek sadece izleme yöntemi yeterli olabilirken, daha ciddi durumlar cerrahi müdahale gerektirebilir. Durumu hafif olan vakalarda akciğerin kendi kendine genişlemesi beklenir ve bu süreçte hasta yakından izlenir. Oksijen desteği verilerek iyileşme süreci hızlandırılabilir. Göğüs tüpü (tüp veya kateter torakostomi) yönteminde; plevra boşluğundaki havayı dışarı almak için ince bir tüp yerleştirilir. Bu yöntem akciğerin yeniden genişlemesini sağlar. Aspirasyon yöntemiyle ince bir iğneyle plevra boşluğuna girilerek hava dışarı çekilir. Hafif vakalarda uygulanabilir.

Bazı pnömotoraks vakalarında, özellikle tekrarlayan veya şiddetli durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi tedavi, akciğerdeki hava kaçağını durdurmayı ve plevra boşluğunu tedavi etmeyi amaçlar. Video yardımlı torasik cerrahi (VATS), minimal invaziv bir yöntemdir. VATS yöntemi daha az ağrı, kısa iyileşme süresi ve düşük komplikasyon oranı ile öne çıkar. VATS yöntemi uygulanan hastalar genellikle 3-5 gün içinde taburcu edilir ve birkaç hafta içinde günlük aktivitelerine dönebilir. Torakotomi, geniş bir kesi ile gerçekleştirilen klasik cerrahi bir tekniktir. Çok ağrılı ve komplikasyonları çok daha fazla olduğundan günümüzde bu hastalık için neredeyse kullanılmamaktadır ve mümkünse kullanılmamalıdır. Cerrahi tedavi sonrası, ilk birkaç hafta boyunca ağır fiziksel aktivitelerden ve spordan kaçınılması önerilir.

Pnömotoraks, hızlı tanı ve uygun tedavi gerektiren bir akciğer problemidir. Özellikle cerrahi tedavi yöntemleri, pnömotoraksın tekrarlama riskini azaltmada etkili ve güvenilir seçenekler sunar.